Sytuacja prawna dzieci urodzonych w Wielkiej Brytanii

W ostatnim czasie otrzymujemy liczne zapytania o status prawny dzieci urodzonych na terenie Wielkiej Brytanii. Zapytania te dotyczą różnych dziedzin prawa jak np. dziedzicznie, ale wiodącą kwestią budzącą wątpliwości jest obywatelstwo dziecka.

Wiele bowiem osób mylnie twierdzi, iż dziecko urodzone na terenie Wielkiej Brytanii automatycznie staje się obywatelem brytyjskim i nie posiada obywatelstwa polskiego (przy założeniu, iż obojga rodziców są obywatelami polskimi).

Zasady nabywania obywatelstwa można podzielić na dwa główne systemy: prawo krwi (łac. jus sanguinis) oraz prawo ziemi (łac. jus soli).

W przypadku prawa ziemi, obywatelstwo jest nabywane na podstawie miejsca urodzenia, niezależnie od obywatelstwa rodziców. Oznacza to, iż jeśli dziecko urodzi się na terytorium danego kraju, automatycznie staje się obywatelem tego kraju. Przykładem może być dziecko urodzone w USA automatycznie uzyskuje obywatelstwo amerykańskie, nawet jeśli rodzice są obywatelami innego kraju.

W przypadku prawa krwi, obywatelstwo jest nabywane na podstawie obywatelstwa rodziców, niezależnie od miejsca urodzenia dziecka. Jeśli rodzice (lub jedno z rodziców) są obywatelami danego kraju, to dziecko automatycznie uzyskuje obywatelstwo tego kraju. Przykładowo dziecko urodzone w USA z rodziców, którzy są obywatelami Niemiec, automatycznie uzyskuje obywatelstwo niemieckie (zgodnie z prawem niemieckim).

Dlatego, jeżeli chodzi o obywatelstwo brytyjskie, należy przede wszystkim pamiętać, iż dziecko urodzone na terenie Wielkiej Brytanii nie nabywa automatycznie obywatelstwa tego kraju. Sam fakt urodzenia na terenie UK nie daje więc obywatelstwa z mocy prawa, gdyż obywatelstwa nie nabywa się na zasadzie ziemi, lecz przez krew. Aby dziecko mogło stać się obywatelem UK, muszą zostać spełnione dodatkowe przesłanki, najczęściej związane ze statusem imigracyjnym rodziców dziecka, które umożliwią rejestrację dziecka jako obywatela brytyjskiego, co następnie umożliwi aplikacje o paszport brytyjski dla dziecka. Tylko w takiej sytuacji dziecko nabędzie obywatelstwo brytyjskie. 

Jednocześnie należy wskazać, iż dziecko z chwilą narodzin automatycznie nabywa obywatelstwo rodzica, czyli polskie, niezależnie od faktu narodzin poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej. Dzieje się tak dlatego, gdyż obywatelstwo polskie nabywane jest na zasadzie krwi. W takim układzie, dziecko urodzone w Wielkiej Brytanii, nie zarejestrowane w Polsce i nie posiadające polskiego paszportu nadal jest obywatelem Polski, i polski system prawny będzie miał do takiego dziecka zastosowanie np. w kwestii dziedziczenia długów, odrzucenia spadku lub wymogu posiadania ważnego polskiego dokumentu tożsamości, takiego jak paszport lub dowód osobisty.

Dlatego przed podjęciem jakichkolwiek działań lub wyruszeniem w podróż, warto upewnić się jak wygląda sytuacja prawna małoletnich.