Nigdy nie jest za późno.... aby aplikować o status osoby osiedlonej

EU Settlement Status

Wraz z wystąpieniem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej dobiegła końca era swobodnej migracji i osiedlania się na terenie UK. Imigranci, którzy chcieli pozostać na wyspach po zakończeniu okresu przejściowego musieli zalegalizować swój pobyt poprzez złożenie aplikacji o status osoby osiedlonej (tzw. EU Settlement Status) w terminie do 30 czerwca 2021.

Dla niewtajemniczonych, status osoby osiedlonej to status przyznawany na podstawie przepisów imigracyjnych – tzw. Immigration Rules. Umożliwia on nie tylko legalny pobyt imigranta na terenie Zjednoczonego Królestwa, ale także zapewnia mu możliwość podjęcia przez niego pracy zarobkowej, dostępu do edukacji, świadczeń socjalnych i opieki zdrowotnej oraz wynajmu/zakupu nieruchomości.

W zależności od długości pobytu na terenie UK, osoby aplikujące mogą uzyskać pełny status osoby osiedlonej (tzw. settled status), jeżeli zamieszkują w UK ponad 5 lat lub status tymczasowy (tzw. pre-settled status) jeżeli czas ich pobytu był krótszy niż 5 lat. Status jest nadawany automatycznie przez organ imigracyjny po spełnieniu określonych wymogów i zależy od udokumentowania przez Wnioskodawcę okresu zamieszkiwania na terenie Wielkiej Brytanii przed 31 grudnia 2020 roku.

Warto podkreślić, iż rejestracja w systemie osiedleńczym jest obligatoryjna i dotyczy każdej osoby przebywającej na terenie Zjednoczonego Królestwa nie posiadającej obywatelstwa brytyjskiego (w tym osób małoletnich urodzonych na terenie Wielkiej Brytanii). Brak rejestracji może skutkować tym, iż organ imigracyjny uzna pobyt imigranta za nielegalny i będzie wymagał pozwolenia na pobyt w UK poprzez złożenie wniosku o wizę na podstawie nowego systemu punktowego.

Dobra wiadomość jest jednak taka, iż Ci którzy nie złożyli aplikacji w terminie tj. 30 czerwca 2021 nadal mogą ubiegać się o nadanie statusu osiedleńca pod warunkiem spełnienia określonych przesłanek. Przepisy imigracyjne przewidują ściśle określone sytuacje, w których możliwe jest późniejsze przesłanie aplikacji o uzyskanie statusu osoby osiedlonej, do których należą:

• Po pierwsze, dołączenie do bliskiego członka rodziny, który zamieszkiwał na terenie Wielkiej Brytanii przed 31 grudnia 2020 roku. W tym ujęciu kluczowe znaczenie ma definicja bliskiego członka rodziny.
• Po drugie, ubieganie się o status dla małoletniego dziecka, które urodziło się lub zostało adoptowane w Wielkiej Brytanii po 1 kwietnia 2021 roku.
• Po trzecie, zamieszkiwanie wraz obywatelem brytyjskim jako członek rodziny na terenie UE przed 31 grudnia 2020, a następnie powrót wraz z nim do Wielkiej Brytanii.
• Po czwarte, wykazanie tzw. „uzasadnionych powodów” uchybienia złożenia wniosku w odpowiednim terminie.

W tym ostatnim przypadku ważne jest przywołanie i udokumentowanie okoliczności, których wystąpienie skutecznie uniemożliwiło Wnioskodawcy złożenie aplikacji w terminie. Powstaje więc pytanie jakie sytuacje można nazwać „uzasadnionym powodem”.

Przepisy imigracyjne nie przewidują zamkniętego katalogu takich okoliczności, jednakże zgodnie z nowymi wytycznymi, "uzasadniony powód" niezłożenia aplikacji w terminie może wystąpić wtedy, gdy:

• rodzic, opiekun prawny lub władze lokalne nie złożyły wniosku o status osoby osiedlonej dla małoletniego dziecka;
• wnioskodawca miał poważne schorzenia medyczne uniemożliwiające złożenie wniosku;
• wnioskodawca był ofiarą współczesnego niewolnictwa lub pozostawał w związku o charakterze przemocowym;
• wnioskodawca był odizolowany, należy do kategorii osób podatnych na zagrożenia lub nie posiada umiejętności IT umożliwiających przesłanie aplikacji;
• inne „ważne powody”, które uniemożliwiły złożenie wniosku np. zły stan psychiczny, pozostawanie w żałobie, w tym także przeszkody spowodowane pandemią COVID-19;

Warto podkreślić, iż przy składaniu aplikacji po upływie przewidzianego terminu Wnioskodawca zobowiązany jest przedstawić dowody na poparcie okoliczności, zaistnienie których uniemożliwiło złożenie wniosku w terminie.